Hazarlar:

Hazarlar; Don - Volga nehirleri arasından Kafkaslar'a kadar uzanan bölgede devlet kurmuşlardır. VII. yüzyıl başlarında bağımsız bir devlet kuran Hazarlar X. yüzyılda Peçenekler'in ve Ruslar'ın baskısıyla zayıflamış ve 956'da Rus saldırıları sonucunda yıkılmıştır.
Hazar Devleti başta bir "Kağan" ile her biri "Bey" olarak bilinen askeri komutanlarca yönetilmiştir. Doğu'da Çin, batıda Bizans, kuzeyde Slav toplulukları ve güneyde Müslümanlar arasındaki ticaret yollarına hakim olmuşlar ve ticari alanda ilerlemişlerdir.
Yöneticilerinin etkisiyle Museviliği kabul eden Hazarlar'ın bir kısmı, Emeviler döneminde İslamiyet! de kabul etmiştir. Ancak Hazarlar din konusunda oldukça serbest olmuşlar ve yöneticiler Museviliği kabul etmesine rağmen halk arasında İslamiyet'e, Hıristiyanlığa ve Şamanizm'e inananlar da olmuştur.
Başkent İdil'de cami, kilise ve Sinagogların yan yana bulunması ve halk arasındaki davalara Müslüman, Hıristiyan, Musevi ve Şamanistler'den oluşan bir yargıçlar heyetinin bakması Hazarlar'ın tam bir din serbestliğine sahip olduğunu göstermektedir. Hazarlar'ın farklı dinlerin bir arada yaşamasını sağladığı döneme Pax Hazarika (Hazar Barışı) dönemi denilmektedir.